Willem-Jan Coolbergen is een Nederlandse radijsteler die al 22 jaar in Italië woont. Zijn droom: groot worden met een klein product, de radijs. Dat is hem gelukt. In de productie en verkoop van radijs is hij nu nummer 1 in Europa. Voordat we hem gingen bezoeken in Borgo Grappa in Latina, een vruchtbaar platteland dankzij landaanwinning honderd jaar geleden, stelden we hem enkele vragen. Lees hier alles over de antwoorden van Willem-Jan.
Wanneer bent u in de groenten- en fruitsector begonnen en waarom?
“Vanaf mijn geboorte, want mijn vader was glastuinder.”
Wanneer ben je vanuit Nederland naar Italië gekomen en waarom?
“In 2000 ben ik naar Italië gekomen, omdat ik samen met mijn partners meer productie wilden in de winterperiode en om radijsjes in heel Europa te verkopen.”
Hoe vind je het in Italië en welke verschillen merk je tussen Italianen en Nederlanders?
“Ik vind het heel leuk in Italië omdat ik in Latina ben aangekomen, in een prachtig gebied voor productie. Het belangrijkste verschil tussen de Italianen en de Nederlanders is de cultuur. Italianen zijn flexibeler en iets minder gestructureerd dan Nederlanders. Ik merk dat ik steeds meer Italiaans word in de manier waarop ik nu werk.”
Kunt u iets vertellen over de radijs als product en de markt ervan?
“De radijs is een klein product in de groente- en fruitmarkt. Oorspronkelijk was de radijs een voorjaarsproduct dat van februari tot juni werd gegeten vanwege zijn kwaliteit en smaak. De supermarkten vragen nu echter het hele jaar door om radijs en dus produceren wij, volgens de planning van de supermarkten, in heel Europa elke dag van het jaar radijs. In Italië produceren we meer in de periode van 15 november tot 15 april. De productie wordt in Nederland gedaan door mijn broer Ad en onze partners van de familie Cornelissen.”
Kun je iets vertellen over Ortolanda? Gaat het alleen om radijsjes?
“Ortolanda is een samenwerking tussen twee Nederlandse families, de Coolbergens en de Cornelissens, die al sinds het begin bij elkaar zijn. We hebben drie bedrijven. Naast die in Latina hebben we twee bedrijven in Nederland: een locatie bij Venlo en een locatie bij Rotterdam. In Nederland doen we alleen kasradijzen. We zijn de grootste jaarrond radijsspecialist in Europa, maar we willen nog beter worden en meer doen.”
Voor de Europese (en Italiaanse) economie, inclusief de groente- en fruitmarkt, is dit een bijzonder moment: hoe ervaart u dat? Hoe beleeft Ortolanda het?
“Het gaat economisch heel goed met Ortolanda, ook dankzij de samenwerking in het gebied met andere groentetelers. Italia Ortofrutta heeft ons goed geholpen met het opzetten van een coöperatie, waardoor we het aanbod kunnen vergroten en steeds blijven investeren in het verbeteren van de productie en verwerking van de producten.
Wat zijn de kritieke punten en wat zijn de vooruitzichten?
“Een kritisch punt is arbeid. Wij doen alles met de hand. We hebben meer flexibiliteit nodig in de contractuele uren, want er is veel meer werk in de winter in Italië (december tot april) dan in de zomer. We moeten dus contracten opstellen die heel flexibel zijn. Een werknemer kan bijvoorbeeld 2000 uur per jaar werken, waarvan het meeste in de winter. Ze moeten dus werken wanneer er werk is, anders niet. We zijn geen industrie, we werken met de natuur en met veranderlijk en onvoorspelbaar weer.”
Hoe ziet u de toekomst?
“Ik wil vooral meer doen met radijsjes. Gedroogde radijs en radijsjam. Op deze manier kunnen we radijs niet alleen verwerken in de vers markt maar ook in de verwerkte markt. We zijn bezig met de specifieke productie van enkele verwerkte producten zoals gesneden radijs in zoetzuur en een radijscrème in extra olijfolie van eerste persing, alsook radijzenjam.”
Waarom radijs?
“Mijn vader deed vroeger van alles een beetje in zijn Nederlandse kas, van tomaten tot zilte groenten. Hij deed ook een beetje aan radijs. Hij liet me studeren zodat ik geen boer zou worden. Uiteindelijk werd ik landbouwkundige met een doel om uitsluitend kasradijs te kweken. De reden is simpel: in de tomaten en andere groenten was en is de concurrentie zeer sterk. Radijs was een verwaarloosbare niche voor de beste tuinders. Er was ruimte. Dus ik dacht: wij weten hoe we sterk kunnen zijn in radijs, het zal niet zo moeilijk zijn omdat andere tuinders het verwaarlozen. Daarnaast waren de concurrenten vaak bejaard en wilden de kinderen geen boer worden. Zo kon ik mijn gang gaan..”
En toen?
“Toen ontdekten we in februari 2000 Latina, waar een kas van Syngenta actief was. Licht, goede grond, een goed oppervlakte, er werd al radijs geteeld: de omstandigheden waren perfect om de sprong naar Italië te maken.”
“We hebben er nog eens over nagedacht en gekeken naar geschikte gebieden in Portugal, Spanje en Frankrijk. We hebben onszelf ervan overtuigd dat Latina de beste plek is om radijs te telen. In september 2000 besloten we in overleg met mijn vrouw dat we met de twee kinderen naar Italië zouden verhuizen. Ad bleef werkzaam op de locatie in Oude-Tonge. Van november 2000 tot eind 2001 reisde ik rond om de beste voorwaarden te vinden en uiteindelijk vond ik het juiste land hier in Borgo Grappa.”
Dus je had de mogelijkheid om meteen te investeren?
“Het project vond mij als uitvoerder maar mijn broer, mijn vader en de Nederlandse familie Cornelissen, die dicht bij ons stonden geloofden er ook in. De twee families investeerden hier met gelijke aandelen en brachten hun activiteiten, in Italië en Nederland, onder één paraplu: Ortolanda.”
En alles liep gesmeerd….
“Ja. Gaandeweg hebben we belangrijke veranderingen doorgevoerd, zoals de omschakeling van gemechaniseerd oogsten, zoals in Nederland, naar handmatig oogsten, wat een hogere kwaliteit mogelijk maakt. We hebben erop gelet de regels te respecteren, te beginnen met de arbeid en een duurzame productie te ontwikkelen. Momenteel hebben we 45 hectare kassen tussen Borgo Grappa en Sabaudia, plus de productie van twee locatie in Nederland, die van mijn broer en die van Cornelissen, zijn wij in staat om aan een groot deel van de vraag naar radijs in Europa te voldoen, zowel wat kwaliteit als wat kwantiteit betreft. We hebben een optimale relatie opgebouwd met de grote distributieketens en ik kan zeggen dat de prijs het laatste is waarover we praten.”
Ga je nog vaak naar Nederland?
“Ik ga er in de zomer heen, als het hier te warm is. Het is een vakantieland geworden.”
Lees hier het artikel in het Italiaans.